Κυριακή 2 Ιανουαρίου 2011

Εργα του Έρνεστ Χέμινγουεϊ στα ελληνικά

Για ποιον χτυπά η καμπάνα
Μυθιστόρημα
Μετάφραση: 'Αννα Παπασταύρου
Εκδόσεις: Καστανιώτης, 2006
Σελίδες: 584

Bασισμένο στις εμπειρίες του από τον Iσπανικό Eμφύλιο, το Για ποιον χτυπά η καμπάνα θεωρήθηκε από τους βιβλιοκριτικούς ως το κορυφαίο έργο του συγγραφέα και ένα από τα καλύτερα πολεμικά μυθιστορήματα όλων των εποχών. Περιγράφει τέσσερις μέρες από τη ζωή του ήρωα και πρωταγωνιστή Ρόμπερτ Τζόρνταν, ενός Αμερικανού που έχει σταλεί με την ιδιότητα του δυναμιτιστή, για να ανατινάξει μια στρατηγικής σημασίας γέφυρα. Τέσσερις μονάχα μέρες, στα τέλη της άνοιξης του 1937 στην Ισπανία, και συγκεκριμένα στα δάση γύρω από τη Σεγκόβια. Στη διάρκεια αυτών των κρίσιμων ημερών, ο Τζόρνταν βιώνει συγκλονιστικά τον έρωτα στο πρόσωπο της πανέμορφης και βασανισμένης Μαρίας, το φόβο και την αγωνία σε μια σπαρασσόμενη από τον Eμφύλιο χώρα, την αφοσίωση και τη φιλία, αλλά και τη δεισιδαιμονία στα πρόσωπα των Ισπανών ανταρτών. Παντού γύρω του ελλοχεύει ο θάνατος, που δίνει σε όλα τα συναισθήματα μια ολότελα διαφορετική διάσταση και ένταση. «Το καλύτερο βιβλίο που έγραψε ποτέ ο Χέμινγουεϊ» (New York Times). «Ένα από τα σημαντικότερα μυθιστορήματα που γέννησε ο αιώνας μας» (Observer).
Με υπογραφή Χέμινγουεϊ. 1920-1922: Ιταλία, Βαλκάνια, Μικρασιατική καταστροφή
Μετάφραση: Κώστας Καλογρούλης, Ηλίας Μαγκλίνης
Σύνθεση εξωφύλλου: Αντώνης Αγγελάκης
Εκδόσεις: Καστανιώτης, 2010
Σελίδες: 384

Ο Χέμινγουεϊ ανδρώθηκε λογοτεχνικά μέσα από τη δημοσιογραφία και η δημοσιογραφία του χάρισε τις πρώτες δυνατές εμπειρίες, τα πρώτα του χρήματα και τα πρώτα του μεγάλα ταξίδια. Ωστόσο, παρότι ο ίδιος έβλεπε τα δημοσιογραφικά του κείμενα ως κάτι που δεν μπορεί να συγκριθεί με το λογοτεχνικό του έργο, ο ενθουσιασμός και η φαντασία του κατέστησαν αυτό το υλικό κάτι περισσότερο από διαχρονικό. Στον πρώτο αυτό τόμο των δημοσιογραφικών του κειμένων περιέχονται οι ανταποκρίσεις που έγραψε στην περίοδο 1920-1922 και έχουν, βεβαίως, ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τον Έλληνα αναγνώστη, αφού περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, όλα τα κείμενα που ο Χέμινγουεϊ έγραψε για τη Μικρασιατική καταστροφή.
Ο γέρος και η θάλασσα
Μετάφραση: Φώντας Κονδύλης
Εκδόσεις: Καστανιώτης, 2009
Σελίδες: 120
O Σαντιάγκο, ένας γέρος ψαράς μοναχικός, θα δώσει τη μεγαλύτερη κι ίσως την τελευταία μάχη του με το μεγάλο ξιφία στα βαθιά νερά. Θα χρησιμοποιήσει τη μαστοριά, το μυαλό και την τέχνη. Τρεις μέρες θα κρατήσει η μάχη κι ο Σαντιάγκο θα νικήσει. Όταν μπαίνει στο λιμάνι, αργά την τρίτη νύχτα, δίπλα στο βαρκάκι πλέει μονάχα το άσπρο κόκκαλο από το τεράστιο ψάρι που καταβρόχθισαν στη διαδρομή τους οι καρχαρίες. Μια μεγάλη στιγμή στην παγκόσμια λογοτεχνία, ένας αξεπέραστος σταθμός. Γραμμένο απλά, μεταδίδει ένα πανανθρώπινο μήνυμα πέρα από τόπο και χρόνο: ο άνθρωπος μπορεί να καταστρέφεται, ποτέ όμως δε νικιέται.
Στην εποχή μας
Διηγήματα
Μετάφραση: Ηλίας Μαγκλίνης
Εκδόσεις: Καστανιώτης, 2008
Σελίδες: 208

Η συλλογή αυτή είναι το πρώτο βιβλίο που εξέδωσε στις ΗΠΑ ο Χέμινγουεϊ μετά την επιστροφή του από την Ευρώπη (1925). Στις περισσότερες ιστορίες, ήρωάς του είναι ο Νικ Άνταμς, ένα είδος alter ego του συγγραφέα, τον οποίο γνωρίζουμε τραυματισμένο από τον πόλεμο και τον αποχαιρετάμε με μια σκηνή ψαρέματος σε αμερικάνικη λίμνη. Γραμμένα στην πιο γόνιμη περίοδο του Χέμινγουεϊ, τα διηγήματα αυτά συγκαταλέγονται στις καλύτερες δουλειές του νομπελίστα συγγραφέα και χαρακτηρίζονται από μια μορφική και θεματολογική ενότητα, ενότητα που έσπρωξε πολλούς κριτικούς να χαρακτηρίσουν το Στην εποχή μας «σπονδυλωτό μυθιστόρημα», «μυθιστόρημα μύησης» ή «ενότητα διηγημάτων». Από τα βιβλία που άλλαξαν τη μορφή της αμερικανικής λογοτεχνίας του 20ού αιώνα.
Αληθινό με το πρώτο φως
Μυθιστόρημα
Μετάφραση: Μιχάλης Μακρόπουλος
Εκδόσεις: Καστανιώτης, 2008
Σελίδες: 464

«Είμαι μυθιστοριογράφος, άρα είμαι κι εγώ ψεύτης και επινοώ απ' ό,τι ξέρω κι απ' ό,τι έχω ακούσει. Είμαι ένας ψεύτης και η δικαιολογία μου είναι ότι, επινοώντας την αλήθεια, την κάνω πιο αληθινή απ' όσο θα ήταν. Αυτό κάνει ένα συγγραφέα καλό ή κακό. Αν γράψω στο πρώτο πρόσωπο, δηλώνοντας ότι είναι μυθιστορία, οι κριτικοί θα εξακολουθήσουν εντούτοις να προσπαθούν να αποδείξουν ότι αυτά τα πράγματα ποτέ δεν μου συνέβησαν. Είναι τόσο ανόητο όσο το να προσπαθείς να αποδείξεις ότι ο Ντεφόε δεν ήταν ο Ροβινσώνας Κρούσος, κι επομένως το βιβλίο είναι κακό». Το Αληθινό με το πρώτο φως, με θέμα το ταξίδι του Χέμινγουεϊ στην Κένυα το 1953-1954, είναι ένα μυθιστόρημα με έντονα τα αυτοβιογραφικά στοιχεία, γραμμένο κι αυτό, όπως και οποιοδήποτε άλλο του βιβλίο, με το απαράμιλλο ύφος του. Εκδόθηκε μετά θάνατον από το γιο του Πάτρικ, ο οποίος αναφέρεται σε αυτό ως ένα «παιδικό αρκουδάκι» που θέλει να παίρνει μαζί του στο κρεβάτι, κάθε νύχτα, πριν κοιμηθεί...
Θάνατος το απομεσήμερο
Αφήγημα
Μετάφραση: Μιχάλης Μακρόπουλος
Εκδόσεις: Καστανιώτης, 2007
Σελίδες: 448

«Με το που δέχεσαι για το θάνατο το "Oυ φονεύσεις", είναι εντολή που εύκολα και αυθόρμητα υπακούς. Όταν όμως ένας άνθρωπος είναι ακόμη εξεγερμένος ενάντια στο θάνατο, απολαμβάνει το να υιοθετεί ένα από τα θεϊκά χαρακτηριστικά, δηλαδή το να θανατώνει ο ίδιος. Είναι από τα βαθύτερα συναισθήματα όσων απολαμβάνουν το να σκοτώνουν. Είναι κάτι που γίνεται με περηφάνια, και φυσικά η περηφάνια είναι χριστιανικό αμάρτημα και ειδωλολατρική αρετή. Αλλά η περηφάνια γεννά την ταυρομαχία και την αληθινή απόλαυση της θανάτωσης, που πλάθει τον μεγάλο ματαδόρ». Το Θάνατος το απομεσήμερο είναι από τα πιο σημαντικά βιβλία που γράφτηκαν ποτέ για τις ταυρομαχίες, αλλά δεν είναι αυτό μόνο. Με γλώσσα καθαρά λογοτεχνική, ο Χέμινγουεϊ βρίσκει εδώ την ευκαιρία να μιλήσει όχι μόνο για την Ισπανία και τους ανθρώπους της αλλά και για τη λογοτεχνία, την τέχνη, την τιμή, την ανδρεία, το θάνατο, με τρόπο ευθύ και ωμό, συχνά συγκινητικό, κάποτε προκλητικό ή και εξοργιστικό ακόμη. Κάποιες από τις ιστορίες των ταυρομάχων είναι από τις πιο σπαρακτικές που έγραψε ποτέ αυτός ο μεγάλος λογοτέχνης, που εδώ, ίσως περισσότερο απ' όσο σε οποιοδήποτε άλλο βιβλίο του, αποδεικνύει τη συγγραφική δεινότητά του.

Ο κήπος της Εδέμ
Μυθιστόρημα
Μετάφραση: Άννα Παπασταύρου
Εκδόσεις: Καστανιώτης, 2007
Σελίδες: 336

O Kήπος της Εδέμ είναι μια ιστορία έρωτα και ασίγαστου πάθους ενός Αμερικανού συγγραφέα και της γυναίκας του στις μεσογειακές ακτές της Γαλλίας και της Ισπανίας, κατά τη διάρκεια ενός ατέλειωτου μήνα του μέλιτος, που σημαδεύεται καταλυτικά από την παρουσία μιας νεαρής γυναίκας για την οποία νιώθουν και οι δύο μια ακατανίκητη έλξη. Εξιστορώντας την πορεία αυτού του ερωτικού τριγώνου και καταμετρώντας θύματα και επιζώντες, ο Χέμινγουεϊ αποκαλύπτει ένα τρυφερό και ευάλωτο κομμάτι του χαρακτήρα του, ενώ η Κάθριν Μπορν είναι από τις πιο περίπλοκες και πειστικές ηρωίδες του. O Χέμινγουεϊ άρχισε να γράφει τον Κήπο της Εδέμ το 1946 και τον επεξεργαζόταν κατά διαστήματα και με μεγάλα διαλείμματα για τα επόμενα δεκαπέντε χρόνια, ενώ στη διάρκεια της ίδιας περιόδου έγραφε, μεταξύ άλλων, τα O γέρος και η θάλασσα και Μια κινητή γιορτή. Εδώ η ερμηνεία που δίνει στον έρωτα και στην τέχνη είναι σκοτεινή και βαθιά, η φαντασία του είναι ζωντανή και ενθουσιώδης, το γράψιμό του αριστοτεχνικό. O Κήπος της Εδέμ, που εκδόθηκε είκοσι πέντε χρόνια μετά το θάνατο του συγγραφέα, είναι ένα ιδιαίτερα τολμηρό και εντυπωσιακά σύγχρονο έργο.
Μέσα απ' το ποτάμι και στα δένδρα
Μυθιστόρημα
Μετάφραση: Μιχάλης Μακρόπουλος
Εκδόσεις: Καστανιώτης, 2006
Σελίδες: 320

O πόλεμος μόλις έχει τελειώσει. Στη Βενετία, μια πόλη που εδώ περιγράφεται με κάθε λεπτομέρεια και με αγάπη, ο Ρίτσαρντ Kάντγουελ, ένας Αμερικανός συνταγματάρχης, ερωτεύεται με πάθος τη Ρενάτα, μια νεαρή Ιταλίδα κόμισσα με ένα «προφίλ που μπορούσε να ραγίσει τη δικιά σου την καρδιά, αλλά και οποιουδήποτε άλλου». O Kάντγουελ είναι ένας άντρας σημαδεμένος από τον πόλεμο, που θα μπορούσε να είναι πατέρας της. Όμως τον έχει κατακυριεύσει αυτός ο ανυπόκριτος και δροσερός έρωτας που του προσφέρει η Ρενάτα. Δεν βρισκόμαστε όμως μπροστά σ' ένα παραμύθι. O πόλεμος μπορεί να έχει τελειώσει, αλλά οι πληγές του δεν έχουν επουλωθεί. Και για μερικούς η πολυπόθητη ειρήνη έρχεται πολύ αργά. Ένα από τα πιο δυνατά και σπαρακτικά μυθιστορήματα που έγραψε ο Χέμινγουεϊ, με κύριο θέμα την ανικανότητα του ανθρώπου να αιχμαλωτίσει τα χαμένα του νιάτα, το πρώτο που έγραψε μετά το Για ποιον χτυπά η καμπάνα, το οποίο είχε εκδοθεί δέκα χρόνια πρωτύτερα.
Να έχεις και να μην έχεις
Μετάφραση: Σταύρος Παπασταύρου
Εκδόσεις: Καστανιώτης, 2005
Σελίδες: 272

O Χάρυ Μόργκαν είναι ένας σκληρός άντρας. Έχει θάρρος, είναι αυτάρκης, ξέρει από αλκοόλ και όπλα και πιστεύει, όπως χαρακτηριστικά υποστηρίζει ο ίδιος, ότι «δεν υπάρχει κανένας νόμος που να λέει ότι πρέπει να ζεις πεινασμένος». Ναυτικός, με δικό του σκάφος, ο Μόργκαν αναγκάζεται να θρέψει την οικογένειά του περνώντας παράνομα από τα σύνορα λαθρομετανάστες ή εγκληματίες κάθε είδους και αποφεύγοντας άλλοτε τις αδέσποτες σφαίρες της Ακτοφυλακής και άλλοτε τις αναπάντεχες προδοσίες. Η πορεία του όμως μοιάζει προδιαγραμμένη, αφού σε αυτόν τον κόσμο ούτε οι «σκληροί» μπορούν να επιβιώσουν ατιμωρητί. Mυθιστόρημα που αν και έμεινε στη σκιά των άλλων, πιο διάσημων έργων του μεγάλου νομπελίστα συγγραφέα, το Να έχεις και να μην έχεις κρύβει μέσα του στιγμές μοναδικής αναγνωστικής συγκίνησης και καταδεικνύει, ίσως όσο κανένα άλλο, την κοσμοθεωρία του Χέμινγουεϊ αλλά και την ικανότητά του να δημιουργεί στον αναγνώστη αγωνία για την τύχη των ηρώων του. «Συναρπαστικό και συγκινητικό. Ξεκινά μ' έναν καταιγισμό πυρών και φτάνει στο αποκορύφωμά του κρατώντας τον αναγνώστη σε αμείωτη ένταση από την πρώτη ως την τελευταία σελίδα». (Times Literary Supplement).
Οι πράσινοι λόφοι της Αφρικής
Αφήγημα
Μετάφραση: Άννα Παπασταύρου
Εκδόσεις: Καστανιώτης, 2005
Σελίδες: 312

Σ' αυτό το γεμάτο λυρισμό και πάθος χρονικό, ο Χέμινγουεϊ περιγράφει στιγμές και συναισθήματα από ένα αλησμόνητο σαφάρι που έζησε το Δεκέμβριο του 1933 στις αχανείς εκτάσεις της Ανατολικής Αφρικής μαζί με τη δεύτερη γυναίκα του, Πωλίν Φάιφερ. Μέσα από πραγματικές ταξιδιωτικές εντυπώσεις, που διανθίζει με στοιχεία μυθιστορήματος (ο ίδιος μάλιστα αποκάλεσε το βιβλίο του «μυθιστόρημα βασισμένο σε πραγματικά πρόσωπα και σε πραγματικά γεγονότα»), ο Χέμινγουεϊ μοιράζεται μαζί μας όσα τον δίδαξε αυτή του η εμπειρία για την Αφρική αλλά και για τον ίδιο του τον εαυτό. Πάντα εγωκεντρικός, βρίσκει στο κυνήγι των άγριων ζώων το ιδανικό περιβάλλον για να διαδηλώσει την ανταγωνιστικότητά του, να αποδείξει ότι είναι ο πιο άξιος σκοπευτής, ο ικανότερος κυνηγός. Περιγράφει με τρόπο συγκλονιστικό τα τοπία, τους ιθαγενείς, τους κυνηγούς, αλλά πάνω απ' όλα τα μεγάλα θηράματα, τη γοητεία του κυνηγιού τους, την αγριότητα της θανάτωσής τους. Ωστόσο, βρίσκει την ευκαιρία να μοιραστεί με τους συντρόφους του τις σκέψεις του για τη ζωή, τον πόλεμο, τη μοίρα, τη λογοτεχνία, κι έτσι κάποια στιγμή το κυνήγι παύει να είναι αυτοσκοπός και λειτουργεί ως μέσο για μια βαθιά εσωτερική αναζήτηση.
Τα χιόνια του Κιλιμάντζαρο
Μετάφραση: Μιχάλης Μακρόπουλος
Εκδόσεις: Καστανιώτης, 2005
Σελίδες: 416

Η πλειονότητα όσων είναι εξοικειωμένοι με το συνολικό έργο του Χέμινγουεϊ υποστηρίζουν ότι μόνο στα διηγήματά του άγγιξε την τελειότητα. O ίδιος ακολουθούσε αυτό που ονόμαζε «αρχή του παγόβουνου», παραλείποντας λεπτομέρειες που ο ίδιος γνώριζε καλά, με την πεποίθηση πως ο αναγνώστης θα τις συμπέραινε διαβάζοντας προσεκτικά την επιφανειακή πλοκή. Αυτή η τεχνική του χαρίζει στα διηγήματά του μια σαγηνευτική αίσθηση άρρητου βάθους. Σε πολλά από αυτά, πρωταγωνιστής είναι το μυθιστορηματικό alter ego του Χέμινγουεϊ, ο Νικ Ανταμς, τον οποίο γνωρίζουμε πρώτα ως αγόρι, όταν ζούσε κοντά σε καταυλισμό Ινδιάνων, ύστερα ως στρατιώτη στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο και, στο τελευταίο διήγημα, το Πατέρες και γιοι, ως πατέρα. Από τα διηγήματα αυτής της συλλογής κάποια διδάσκονται στα σχολεία και τα πανεπιστήμια ή έχουν μεταφερθεί στον κινηματογράφο, όπως τα Oι φονιάδες και Τα χιόνια του Κιλιμάντζαρο. Μέσω της σοφής απλότητας των καλύτερων απ' αυτά, όπως το Ένα καθαρό, καλοφωτισμένο μέρος ή το Λόφοι σαν άσπροι ελέφαντες, μας μιλάει ολοζώντανη μια από τις σπουδαιότερες λογοτεχνικές φωνές του περασμένου αιώνα.

Αποχαιρετισμός στα όπλα
Μετάφραση: Σταύρος Παπασταύρου
Εκδόσεις: Καστανιώτης, 2004
Σελίδες: 400

Το 1918 ο Έρνεστ Χέμινγουεϊ πήγε «στον πόλεμο που θα έβαζε τέλος σε όλους τους πολέμους». Κατατάχθηκε ως εθελοντής τραυματιοφορέας στα ασθενοφόρα, τραυματίστηκε και παρασημοφορήθηκε. Από τις εμπειρίες του αυτές γεννήθηκε αυτό το μυθιστόρημα, που πολλοί θεωρούν ως το αριστούργημά του. Σ' αυτό αναπλάθει με τρόπο απόλυτα πειστικό το φόβο, τη συντροφικότητα, το θάρρος του νεαρού Αμερικανού εθελοντή και των ανδρών και γυναικών που γνωρίζει στην Ιταλία. Όμως το Αποχαιρετισμός στα όπλα δεν είναι μονάχα ένα πολεμικό μυθιστόρημα. Σ' αυτό ο Χέμινγουεϊ πλάθει μια ιστορία αγάπης βαθιά τραγική, παθιασμένη και ασυμβίβαστη - η συνισταμένη των τριών μεγάλων ερώτων του συγγραφέα στα χρόνια 1918-1929. Πέρα όμως και ανεξάρτητα από τα καθαρά αυτοβιογραφικά στοιχεία που περιέχονται στο βιβλίο του αυτό, το μυθιστόρημα σφύζει από πάθος και συγκλονιστικά συναισθήματα, που βρίσκουν το ιδεώδες σκηνικό τους στην Ιταλία, στα ταραγμένα και αδυσώπητα χρόνια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου.
Μια κινητή γιορτή
Αφήγημα
Μετάφραση: Σταύρος Παπασταύρου
Εκδόσεις: Καστανιώτης, 2004
Σελίδες: 224

Oι αναμνήσεις του Χέμινγουεϊ από την περίοδο της παραμονής του στο Παρίσι τη δεκαετία του '20, όταν ακόμα ήταν ένας άγνωστος δημοσιογράφος, είναι το βασικό θέμα αυτού του βιβλίου-χρονικού που ο νομπελίστας συγγραφέας έγραψε τα τελευταία χρόνια της ζωής του. Εκτός όμως από αυτοβιογραφικό χρονικό, το Μια κινητή γιορτή είναι ταυτόχρονα και χρονικό μιας ολόκληρης (ανέμελης αλλά και εξαιρετικά γόνιμης από λογοτεχνική άποψη) εποχής, στο οποίο παρελαύνουν μεγάλα λογοτεχνικά ονόματα όπως αυτά του Τζέιμς Τζόις, του Έζρα Πάουντ, του Σκοτ Φιτζέραλντ, της Γερτρούδης Στάιν. Από τους αναγκαστικούς σταθμούς στη μελέτη και την κατανόηση του έργου του μεγάλου Αμερικανού λογοτέχνη.

Κι ο ήλιος ανατέλλει (Φιέστα)
Μετάφραση: Μιχάλης Μακρόπουλος
Εκδόσεις: Καστανιώτης, 2004
Σελίδες: 288

O Τζέικ Μπαρνς, Αμερικανός δημοσιογράφος που κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου είχε τραυματιστεί στα γεννητικά του όργανα, ζει στο Παρίσι περνώντας τις μέρες του με μια παρέα ευκατάστατων συμπατριωτών του. Στις γεμάτες αλκοόλ και αψέντι εφόδους τους σε ποικίλα μπαρ και κλαμπ, αλλά κυρίως με την εκδρομή τους στην Παμπλόνα της Ισπανίας με αφορμή μια μεγάλη τοπική γιορτή, οι σχέσεις της παρέας θα οδηγηθούν μέσα από μια ανεξέλεγκτη υποβόσκουσα ένταση σε μια εξαιρετικά λεπτή ισορροπία στο κέντρο της οποίας θα είναι η γοητευτική αλλά και νυμφομανής Μπρετ, μήλο της έριδος για τρεις άντρες της παρέας, με καταστροφικές συνέπειες. Το πρώτο σπουδαίο μυθιστόρημα του μεγάλου νομπελίστα συγγραφέα, που έκανε αμέσως πασίγνωστο το όνομά του και δεν έπαψε να γοητεύει το αναγνωστικό κοινό όλου του κόσμου εδώ και περίπου ογδόντα χρόνια, σε νέα μετάφραση.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου