Ανδρέας Μήτσου: Με αφορμή την «Ελεημοσύνη των γυναικών»

• SMALL TALK: Στην «Ελεημοσύνη των γυναικών » ο Ανδρέας Μήτσου αλιεύει το ονειρικό και το παράδοξο από την ίδια την πραγματικότητα. Εδώ αλιεύουμε σκέψεις και εμμονές του από το συγγραφικό του πηγάδι.

• Ποιος είναι ο ιδανικός αναγνώστης; 

Εκείνος που προσέρχεται ενώπιον του κειμένου αθώος, χωρίς προκαταλήψεις, απόψεις και ιδέες. Στο κείμενο είναι που θα αναδειχθεί η αυθεντικότητά του και εκεί θα παρηγορηθεί. Για να συμβεί όμως αυτό, πρέπει, όποιος διαβάζει ένα βιβλίο, να είναι ικανός να ενδώσει στις ηδονές στην αισθητική του. Πρέπει να είναι σε θέση να την αναγνωρίσει. Και ασφαλώς, για να παραφράσω τον Χάιντεμπερκ, «είμαστε ό, τι μπορούνε να εννοήσουμε», για να διακρίνεις δηλαδή το θαυμαστό και να θαυμάσεις πρέπει να ενέχεις ο ίδιος το θαύμα. Γιατί αναδεικνύεται κάποιος ως αναγνώστης ενός συγκεκριμένου βιβλίου, εάν κατορθώσει να το εγκολπωθεί, εάν το καταπατήσει και το κάνει δικό του. Εάν παραδοθεί, υποταχθεί εν τέλει σ' αυτό. Η ανάγνωση προσομοιάζει επομένως στην ερωτική διαδικασία. Είναι μια περιπέτεια προσωπική για τον καθένα. Μια διαφορετική θεώρηση του κόσμου. Μοναδική. Και αυτή είναι η εντελέχεια του βιβλίου. Να παράγει αναγνώστες.

• Τι κάνετε τα βιβλία που δεν σας αρέσουν;

Τα εναποθέτω, για να τα δω ξανά σ' άλλους χρόνους. Γιατί δεν είμαστε πάντα οι ίδιοι. Αλλάζουμε. Μεταβάλλονται οι προσληπτικές δυνατότητές μας. Οι αντοχές μας μαδούν. Μεταμορφώνεται μέσα μας και γύρω ο κόσμος. «Αλλάζουν όλα εδώ κάτω με ορμή...».

• Έχετε μια συγκεκριμένη ρουτίνα στη συγγραφή κειμένων;

Θα 'λεγα πως ό,τι επιδιώκει η συγγραφή είναι να σε βγάλει από τη ρουτίνα, να δραπετεύσεις.

• Έχετε μια ιεροτελεστία όταν γράφετε;

Τηρώ πάντα τις ίδιες μικρές συνήθειες. Αυτό βέβαια το διαπιστώνω μόλις τελειώνω ένα κείμενο...

• Πίνετε ή τρώτε καθώς γράφετε;

Πίνω συνέχεια νερό. Μια άγρια δίψα με κατατρύχει όταν γράφω.

• Ποια είναι η αγαπημένη σας λέξη;

Συγγνώμη.

• Υπάρχει κάτι που θα αλλάζατε στο τελευταίο σας βιβλίο;

Όχι. Σε κανένα βιβλίο μου δεν θα άλλαζα κάτι. Το βιβλίο, όταν θεωρήσω ότι είναι άρτιο αισθητικά, το παραδίδω. Η φόρμα του σηματοδοτεί ένα συντελεσμένο αποτέλεσμα. Εάν τυχόν αλλαχθεί κάτι, τότε αναδεικνύεται μια νέα μορφή, μια άλλη πραγματικότητα.

• Πώς προκύπτουν τα ονόματα των ηρώων σας;

Μυστικές και άδηλες είναι οι διεργασίες ανάδυσης των ονομάτων. Μας βασανίζουν εμμονές και ονόματα. Με σύμβολα σκιαμαχούμε και με φόβους. Πίνουμε τα ονόματα για να τα ξορκίσουμε...

• Αν δεν είσασταν συγγραφέας τι θα ήσασταν;

Καφετζής, πενήντα χρόνια πριν. Με το μολύβι στο αυτί, να τρέχω ανάμεσα στα τραπέζια, φωνάζοντας μακρόσυρτα... «έφτασε». Να μην προλάβει να κρυώσει ο καφές. «Αν θέλεις ν' αρχίσεις ιστορίες, γίνε δάσκαλος, αν θέλεις να τις τελειώσεις, γίνε μπάτσος», για να καταφύγω στο απόφθεγμα του Μαρσέλ Προυστ. Εγώ, πάντως, ακολούθησα την ακριβώς αντίθετη διαδρομή, αν αυτό σας λέει κάτι.

• Τι θα αλλάζατε στον τρόπο γραφή σας;

Σε κάθε βιβλίο αυτό προσπαθώ. Να βρω μια καινούργια μορφή. Ν' αλλάζω τον εαυτό μου και τον κόσμο. Το κάθε βιβλίο είναι η απόδειξη, η αποτύπωση της νέας μου πραγματικότητας.

• Τι θα αλλάζατε στον εαυτό σας;

Το ρυθμό μου. Θα 'θελα να γίνει πιο αργός, να προλάβω να δω περισσότερα. Φοβάμαι όμως πως, αν το επιδιώξω αυτό επίμονα, μπορεί και να σταματήσω. Έτσι λοιπόν τρέχω, ποθώντας διαρκώς το σταμάτημα, και μιλάω - γράφω, νοσταλγώντας τη σιωπή.

• Πώς χαλαρώνετε;

Χαλαρώνω όταν σκέφτομαι και παρατηρώ. Τότε, για ένα απειροελάχιστο χρονικό διάστημα, συναντώ τον εαυτό μου. Έτσι ορίζω την ευτυχία.

• Με ποιον θα θέλατε να παγιδευτείτε σε ένα ασανσέρ;

Με τον εαυτό μου σε παιδική ηλικία, να του πω να μη φοβάται. Και να τον πείσω.

• Ποιο βιβλίο θα θέλατε να διαβάσετε;

Τους Μπούντενμπροκ του Τόμας Μαν ή την Κληρονόμο της πλατείας Ουάσιγκτον του Χένρι Τζέιμς, δύο αγαπημένους συγγραφείς.

• Πώς προέκυψε η ιδέα του τελευταίου σας βιβλίου;

Θυμήθηκα κάποιον άντρα που τον λυπήθηκε μια γυναίκα και τον έσωσε!

• ΑΝΔΡΕΑΣ ΜΗΤΣΟΥ, Η ΕΛΕΗΜΟΣΥΝΗ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ, Διηγήματα. Εκδόσεις Καστανιώτη, Σελ.: 168, τιμή: €12.
• Lifo, 18/06/2009