Παρασκευή 31 Δεκεμβρίου 2010

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ (1851-1911)

Ο Αλέξανδρος Εμμανουήλ γεννήθηκε στη Σκιάθο, γιος του ιερέα Αδαμαντίου Εμμανουήλ από οικογένεια ναυτικών και κληρικών του νησιού και της Γκιουλώς (Αγγελικής) Εμμανουήλ το γένος Μωραΐτη, καταγόμενης από αρχοντική οικογένεια του Μυστρά. Είχε τέσσερις αδελφές και δύο αδερφούς, από τους οποίους ο Εμμανουήλ, πρωτότοκος της οικογένειας, πέθανε σε νηπιακή ηλικία. Στη γενέτειρά του τέλειωσε το δημοτικό σχολείο και γράφτηκε στο Σχολαρχείο (1860), την τρίτη τάξη του οποίου όμως αναγκάστηκε να παρακολουθήσει στη Σκόπελο (1865), καθώς στη Σκιάθο είχε καταργηθεί. 

Η πορεία των γυμνασιακών του σπουδών πραγματοποιήθηκε επίσης μετ' εμποδίων, συνοδευόμενη από διαρκείς διακοπές εξαιτίας κυρίως της οικονομικής ανέχειας της οικογένειάς του. Αποφοίτησε από το Βαρβάκειο Γυμνάσιο της Αθήνας το 1874 σε ηλικία εικοσιτριών ετών, ενώ είχε προηγηθεί περιπλάνησή του στα γυμνάσια της Χαλκίδας και του Πειραιά. Ως το 1872, οπότε ταξίδεψε στο Άγιο Όρος, όπου έμεινε μερικούς μήνες ως προσκυνητής, ολοκλήρωσε την (χαμένη) κωμωδία 

Ο διοπτροφόρος και ένα ποίημα αφιερωμένο στη μητέρα του. Από το 1873 και για δέκα χρόνια περίπου έζησε στην Αθήνα (με κάποιες επισκέψεις στη Σκιάθο) σε συνθήκες οικονομικής ανέχειας, συγκατοικώντας με συγγενείς και συμπατριώτες του και εργαζόμενος ως οικοδιδάσκαλος για να κερδίσει τα προς το ζην. Το 1874 γράφτηκε στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών, όπου παρακολούθησε μαθήματα για δύο μόνο χρόνια, εξακολούθησε όμως να προφασίζεται συνέχιση των σπουδών του στην οικογένειά του για αποφυγή της επιστροφής του στη Σκιάθο και της στράτευσής του. 

Το 1877 δημοσίευσε ανώνυμα σειρά άρθρων στην Εφημερίδα με τίτλους Η εβδομάς των Αγίων Παθών και Το Άγιον Πάσχα, ενώ δυο χρόνια αργότερα δημοσίευσε με την υπογραφή Α.Πδ. το ιστορικό μυθιστόρημα Η μετανάστις στην εφημερίδα Νεολόγος Κωνσταντινουπόλεως με παρακίνηση του εκδότη της και φίλου του Βλάση Γαβριηλίδη. Το 1881 δημοσίευσε το ποίημα Δέησις (Εράνισμα εκ των ψαλμών) στο περιοδικό Σωτήρ, εγκαινιάζοντας την επίσημη πλέον παρουσία του στα γράμματα με το όνομα Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης (το επώνυμο συνδυασμός του ονόματος και της ιερατικής ιδιότητας του πατέρα του). 

Ένα χρόνο αργότερα προσλήφθηκε ως μεταφραστής στην Εφημερίδα του Δημητρίου Κορομηλά και παράλληλα δημοσίευσε σε συνέχειες το μυθιστόρημα Οι Έμποροι των Εθνών στο περιοδικό Μη χάνεσαι του Γαβριηλίδη με το ψευδώνυμο Μποέμ. Τα οικονομικά του προβλήματα άρχισαν να υποχωρούν και έτσι ανακοίνωσε και στην οικογένειά του τη συγγραφική του δραστηριότητα. Ως το 1885 συνέχισε να δημοσιεύει έργα του στην εφημερίδα Ακρόπολις (Η Γυφτοπούλα - 1884) και το περιοδικό Εστία (Χρήστος Μηλιώνης - 1885). 

Ακολούθησαν δυο χρόνια σιωπής του (οι πληροφορίες αναφέρουν συγκατοίκησή του με τον μοναχό Νήφωνα που είχε τότε εγκαταλείψει το Άγιο Όρος) ως το 1887, οπότε σημειώθηκε η δημοσίευση του διηγήματος Το Χριστόψωμο στην Εφημερίδα. Η τελευταία αυτή συνεργασία του κράτησε ως το 1891 και καρποί της στάθηκαν πολλά διηγήματά του και λογοτεχνικές μεταφράσεις με κορυφαία εκείνη του έργου του Ντοστογιέφσκι Έγκλημα και τιμωρία. 

Το 1891 επιχείρησε χωρίς επιτυχία να πραγματοποιήσει έκδοση επιλογής των διηγημάτων του με τίτλο Θαλασσινά Ειδύλλια (δεύτερη προσπάθειά του το 1902 απέτυχε επίσης).Είχε προηγηθεί μια έκδοση διηγημάτων του μαζί με έργα των Α.Μωραϊτίδη και Α.Σπηλιωτόπουλου από τον Γαβριηλίδη (1890) καθώς και το άρθρο του Παλαμά για τον Παπαδιαμάντη στην Τέχνη (1889). Εξακολούθησε να δημοσιεύει διηγήματα και να εργάζεται ως μεταφραστής σε εφημερίδες και περιοδικά, προσπαθώντας παράλληλα να ενισχύσει οικονομικά την οικογένειά του (το 1895 πέθανε ο πατέρας του). 

Από το 1902 ως το 1904 έμεινε στη γενέτειρά του, όπου αφοσιώθηκε στη μετάφραση των έργων History of the Greek Revolution του Thomas Gordon και History of the Greek Revolution του George Finlay κατά παραγγελία του Γιάννη Βλαχογιάννη με τον οποίο η φιλία του χρονολογείται από το 1901. Από τη Σκιάθο συνέχισε να στέλνει έργα του στα αθηναϊκά φύλλα (το 1903 δημοσιεύτηκε η Φόνισσα). Το 1904 επέστρεψε στην Αθήνα. Είχε προηγηθεί νευρικός κλονισμός του αδερφού του Γιώργη και ακολούθησε ο θάνατός του το 1895. 

Εξακολούθησε τη συγγραφική του δραστηριότητα (παρά την κακή κατάσταση της υγείας του), χωρίς ποτέ να δει έκδοση των έργων του και το 1906 ο Γιάννης Βλαχογιάννης τον πηγαίνει στο φιλολογικό καφενείο της Δεξαμενής. Ως τότε ο Παπαδιαμάντης απέφευγε τους λόγιους κύκλους, λόγω της οικονομικής του ανέχειας, του φόρτου εργασίας του αλλά και της μοναχικής φύσης του και προτιμούσε να συχνάζει σε λαϊκές αθηναϊκές συνοικίες ή να ψέλνει στην εκκλησία του Προφήτη Ελισσαίου στο Μοναστηράκι με τον ξάδερφό του Αλέξανδρο Μωραϊτίδη. 

Ο Παπαδιαμάντης στη Δεξαμενή, 1906

Στη Δεξαμενή φωτογραφήθηκε (για πρώτη φορά στη ζωή του) από τον Παύλο Νιρβάνα και η ιστορική πλέον φωτογραφία του δημοσιεύτηκε ολοσέλιδη συνοδεία εκτενούς άρθρου για το πρόσωπό του από το Νιρβάνα στα Παναθήναια. Η κατάσταση της υγείας του παρουσίαζε διαρκή επιδείνωση Το Μάρτη του 1908 αρνήθηκε να παρευρεθεί στον εορτασμό των εικοσιπέντε χρόνων του στο χώρο της λογοτεχνίας στον Παρνασσό και στο τέλος του ίδιου μήνα έφυγε για τη Σκιάθο, όπου έμεινε ως το θάνατό του, εξακολουθώντας να στέλνει διηγήματα σε εφημερίδες και περιοδικά της Αθήνας. Πέθανε από πνευμονία το Γενάρη του 1911. Μια μέρα πριν πληροφορήθηκε πως είχε τιμηθεί με το παράσημο του Αργυρού Σταυρού του Σωτήρος
  • ΕΚΕΒΙ: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών
1. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη βλ. Πολίτου-Μαρμαρινού Ελένη, «Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης», Η παλαιότερη πεζογραφία μας ·Από τις αρχές της ως τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο Στ΄· 1880-1900, σ.114-209. Αθήνα, Σοκόλης, 1997, Σταυροπούλου Έρη, «Χρονολόγιο. Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης (1851-1911)», Διαβάζω 165, 8/4/1987, σ.22-33, Φαρίνου – Μαλαματάρη Γ., «Παπαδιαμάντης Αλέξανδρος», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό 8. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1988 και Χατζηφώτης Ι.Μ., «Παπαδιαμάντης Αλέξανδρος», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας 11. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ.
  • Ενδεικτική Βιβλιογραφία
• Άγρας Τέλλος, «Πώς βλέπομε σήμερα τον Παπαδιαμάντη», Αρχείον Ευβοϊκών Μελετών Β΄, 1936, σ.60-121 (τώρα και στον τόμο Τέλλος Άγρας Κριτικά Τόμος τρίτος· Μορφές και κείμενα της πεζογραφίας· Φιλολογική επιμέλεια Κώστας Στεργιόπουλος, σ.11-74. Αθήνα, Ερμής, 1984).
• Αργυρίου Αλέξανδρος, «Ένα ανεπανάληπτο παράδειγμα», Αναψηλαφήσεις σε δύσκολους καιρούς. Αθήνα, Κέδρος, 1986.
• Ασλανίδης Ε.Γ., Το μητρικό στοιχείο στη «Φόνισσα» του Παπαδιαμάντη · Ψυχαναλυτικό δοκίμιο. Αθήνα: Ράππα, 1988.
• Βαλέτας Γ., «Παπαδιαμάντης · Η ζωή - Το έργο - Η εποχή του», Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης Τα Άπαντα. Αθήνα, Βίβλος, 1955.
• Βουτιερίδης Ηλίας, Αλ.Παπαδιαμάντης- Αλ.Μωραϊτίδης · Η ζωή τους και το έργο τους. Αθήνα, Ζηκάκης, 1931.
• Βουτιερίδης Η.Π., «Παπαδιαμάντης Αλέξανδρος», Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια19. Αθήνα, Πυρσός, 1932.
• Γιάκος Δημήτρης, «Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, Ο ζωγράφος των ταπεινών», Μορφές της ελληνικής λογοτεχνίας, σ.29-53. Αθήνα, Φιλιππότης, 1982.
• Δημητρακόπουλος Φώτης, Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης [Το λάβαρον] · Ανέκδοτες παπαδιαμαντικές σελίδες από το Αρχείο Αποστόλου Γ.Παπαδιαμάντη. Αθήνα, Καστανιώτης, 1989.
• Δημητρακόπουλος Φώτης, Παπαδιαμάντης και Σκιάθος · Φωτογραφίες από το Αρχείο Merlier. Αθήνα, Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών, 1991.
• Δημητρακόπουλος Φώτης - Χριστοδούλου Γ.Α., «Φύλλα εσκορπισμένα»· Τα παπαδιαμαντικά αυτόγραφα · Γνωστά και άγνωστα κείμενα. Αθήνα, Καστανιώτης, 1994.
• Ελύτης Οδυσσέας, Η μαγεία του Παπαδιαμάντη. Αθήνα, Ερμείας, 1976. (το ίδιο στο Εν λευκώ, σ.57-106. Αθήνα, Ίκαρος, 1992).
• Η αδιάπτωτη μαγεία· Παπαδιαμάντης 1991 – Ένα αφιέρωμα. Αθήνα, Ίδρυμα Γουλανδρή – Χορν, 1992.
• Καλογερόπουλος Άγγελος, Ο θρους του δέρατος · Η μουσική στον Παπαδιαμάντη. Αθήνα, Αρμός, 1993.
• Καραντώνης Ανδρέας, «Ο Παπαδιαμάντης και η ορθοδοξία», Από τον Σολωμό ως τον Μυριβήλη (λογοτεχνικά μελετήματα), σ.151-164. Αθήνα, Εστία, χ.χ.
• Καραντώνης Ανδρέας, «Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης», Φυσιογνωμίες· Τόμος πρώτος, σ.115-119. Αθήνα, Παπαδήμας, 1977.
• Καραντώνης Ανδρέας, «Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης», Φυσιογνωμίες· Τόμος δεύτερος, σ.429-442. Αθήνα, Παπαδήμας, 1977.
• Κατσίμπαλης Κ.Γ., Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης · Πρώτες κρίσεις και πληροφορίες. Βιβλιογραφία. Αθήνα, Εστία, 1934.
• Κατσίμπαλης Κ.Γ., Συμπλήρωμα βιβλιογραφίας Α.Παπαδιαμάντη. Αθήνα, Εστία, 1938.
• Κοκόλης Ξ.Α., «Αυτο και ετερο-βιογραφισμός στη Φόνισσα» και «Όνειρα και άλλα στη Φόνισσα», Για τη Φόνισσα του Παπαδιαμάντη · Δύο μελετήματα. Θεσσαλονίκη, University Studio Press, 1993.
• Κολυβάς Ιωακείμ-Κίμων. Λογική της αφήγησης και ηθική του λόγου · Μελετήματα για τον Παπαδιαμάντη. Αθήνα, Νεφέλη, 1991.
• Κοτζιάς Αλέξανδρος, Τα αθηναϊκά διηγήματα και δυο δοκίμια για το χρόνο. Αθήνα, Νεφέλη, 1992.
• Κούσουλας Λουκάς, «Ανθρώπους και κτήνη…». Αθήνα, Νεφέλη, 1993.
• Μαστροδημήτρης Π.Δ., «Η διαγραφή των χαρακτήρων στα πρώτα διηγήματα του Παπαδιαμάντη (Μια πρώτη προσέγγιση)», Προοπτικές και προσεγγίσεις · μελέτες νεοελληνικής φιλολογίας. Αθήνα, Νεφέλη, 1991.
• Μηλιώνης Χριστόφορος, Σημαδιακός και αταίριαστος. Αθήνα, Νεφέλη, 1994.
• Μουλλάς Παναγιώτης, Α.Παπαδιαμάντης αυτοβιογραφούμενος. Αθήνα, Ερμής, 1974.
• Μπαστιάς Κωστής, Ο Παπαδιαμάντης· Δοκίμιο. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1962.
• Νιρβάνας Παύλος, «Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης», ΠαναθήναιαΙΕ΄, ετ.Στ΄, 15/10/1906, σ.7-13.
• Ξενόπουλος Γρηγόριος, «Το έργον του Παπαδιαμάντη», Παναθήναια, ετ.ΙΑ΄, 31/1/1911, σ.211-217.
• Ξύδης Θεόδωρος (επιμ.), Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης – Ανδρέας Καρκαβίτσας και άλλοι. Αθήνα, Αετός, 1955 (στη σειρά Βασική Βιβλιοθήκη, αρ.28).
• Οικονόμου Ζήσης, Ο Παπαδιαμάντης και το νησί του · Μικρογραφία της ανθρωπότητας. Αθήνα, Κέδρος, 1979.
• Παλαμάς Κωστής, «Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης», Η Τέχνη6, Απρίλιος 1899, σ.138-142 και «Ο Παπαδιαμάντης», Νουμάς, ετ.Θ΄, 9/1/1911, σ.21-22 ( και τα δυο στα Άπαντα10, σ.310-323. Αθήνα, Μπίρης, 1966.
• Παπαδημητρακόπουλος Η.Χ., Επί πτίλων αύρας νυκτερινής · Πέντε κείμενα για τον Παπαδιαμάντη. Αθήνα, Νεφέλη, 1992.
• Πολίτη Τζίνα, «Δαρβινικό κείμενο και η Φόνισσα του Παπαδιαμάντη (Πρόταση ανάγνωσης)», Πόρφυρας67-68 (Κέρκυρα), 11/1993 - 3/1994, σ.7-15.
• Πολίτου-Μαρμαρινού Ελένη, «Παπαδιαμάντης, Μωπασάν και Τσέχωφ · Από τη Σκιάθο στην Ευρώπη» , Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου για τον Παπαδιαμάντη, Σκιάθος, 20-24/8/1991, σ.423-456. Αθήνα, Δόμος, 1996.
• Πολίτου-Μαρμαρινού Ελένη, «Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης», Η παλαιότερη πεζογραφία μας · Από τις αρχές της ως τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμοΣτ΄ (1880-1900), σ.114-209. Αθήνα, Σοκόλης, 1997.
• Στεργιόπουλος Κώστας, «Ο Παπαδιαμάντης σήμερα» Διαβάζω9, 11-12/1997, 36-47 (το ίδιο με συμπληρώσεις στο ΠεριδιαβάζονταςΒ΄· Στο χώρο της παλιάς πεζογραφίας μας, σ.52-69. Αθήνα, Κέδρος, 1986.
• Τριανταφυλλόπουλος Ν.Δ., Δαιμόνιο μεσημβρινό · Έντεκα κείμενα για τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη.Αθήνα, Γρηγόρης, 1978.
• Τριανταφυλλόπουλος Ν.Δ. (επιμ.), Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης · είκοσι κείμενα για τη ζωή και το έργο του. Αθήνα, Οι εκδόσεις των Φίλων, 1979.
• Τριανταφυλλόπουλος Ν.Δ. (επιμ.), Φώτα ολόφωτα · Ένα αφιέρωμα στον Παπαδιαμάντη και τον κόσμο του. Αθήνα, Ε.Λ.Ι.Α., 1981.
• Τριανταφυλλόπουλος Ν.Δ., Μινύρισμα πτηνού χειμαζομένου · Φιλολογικά στον Παπαδιαμάντη. Αθήνα, Καστανιώτης, 1986.
• Τριανταφυλλόπουλος Ν.Δ. (επιμ.), Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη · Αλληλογραφία. Αθήνα, Δόμος, 1992.
• Τριανταφυλλόπουλος Ν.Δ., «Παπαδιαμάντης νοθευόμενος», Νέα Εστία143, ετ.72, 9/1998, αρ.1704, σ.908-920.
• Φαρίνου–Μαλαματάρη Γ., «Παπαδιαμάντης Αλέξανδρος», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό8. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1988.
• Φαρίνου-Μαλαματάρη Γεωργία, Αφηγηματικές τεχνικές στον Παπαδιαμάντη · 1887-1910. Αθήνα, Κέδρος, 1987.
• Φουσαράς Γ.Ι., Βιβλιογραφικά στον Παπαδιαμάντη. Αθήνα, 1940 (ανατύπωση με επιμέλεια Φαράντου Χ.Δ. και εισαγωγή Τριανταφυλλόπουλου Ν.Δ). Αθήνα, Ε.Λ.Ι.Α., 1991) .
Αφιερώματα περιοδικών
• Νέα Ζωή 44 (Αλεξάνδρεια), ετ.Δ΄, 4/1908 (ανατύπωση στη σειρά Τα ελληνικά περιοδικά ΙV': Αφιερώματα περιοδικών 1. Αθήνα, Ε.Λ.Ι.Α., 1981).
• Χαραυγή 8 (Μυτιλήνη), ετ.Α΄, 31/1/1911.
• Ο Καλλιτέχνης 11, ετ.Α΄, 2/1911.
• Νέον Πνεύμα, 2/1911.
• Μποέμ 3, ετ.Α΄, 15/1/1921.
• Ελληνική Επιθεώρησις 159, τ.ΙΔ΄, 1/1921.
• Νέα Εστία 30, ετ.ΙΕ΄, Χριστούγεννα 1941, αρ.355.
• Νέα Εστία 49, 1η/3/1951, αρ.568.
• Ελληνική Δημιουργία Ι΄, 15/12/1952, αρ.117 και 1η/1/1954, αρ.142.
• Λογοτεχνικό Δελτίο 11-12, ετ.Β΄, 11-12/1966.
• Σκιάθος 5, 4-5-6/1977, 17, 4-5-6/1980 και 20, 1-2-3/1981.
• Τετράδια ευθύνης 15, 1981 [με τίτλο Μνημόσυνο του Αλεξ. Παπαδιαμάντη• Εβδομήντα χρόνια από την κοίμησή του].
• Διαβάζω 165, 8/4/1987.
• Αντί 463, 5/4/1991.
• Παπαδιαμαντικά τετράδια 1, Πρωτοχρονιά 1992, 2, Φθινόπωρο 1993 και 3, Άνοιξη 1995

Εργογραφία
(πρώτες αυτοτελείς εκδόσεις)

Ι.Μυθιστορήματα - Νουβέλες
• Η γυφτοπούλα. Αθήνα, Φέξης, 1912.
• Η Φόνισσα και πέντε άλλα διηγήματα. Αθήνα, Φέξης, 1912.
• Τα ρόδινα ακρογιάλια και Χρήστος Μηλιώνης. Αθήνα, Φέξης, 1913.
• Οι έμποροι των Εθνών. Αθήνα, Τύπος, 1922.
• Χρήστος Μηλιώνης και άλλα (δύο) διηγήματα. Αθήνα, Ελευθερουδάκης, 1930.
ΙΙ.Διηγήματα
• Οι μάγισσες και εικοσιένα άλλα διηγήματα. Αθήνα, Φέξης, 1912.
• Η νοσταλγός και δέκα άλλα διηγήματα. Αθήνα, Φέξης, 1912.
• Πασχαλινά διηγήματα. Αθήνα, Φέξης, 1912.
• Πασχαλινά διηγήματα. Αθήνα, Δίκαιος, 1912.
• Χριστουγεννιάτικα διηγήματα. Αθήνα, Φέξης, 1912.
• Χριστουγεννιάτικα διηγήματα. Αθήνα, Ηλ.Δίκαιος, 1912.
• Πρωτοχρονιάτικα διηγήματα. Αθήνα, Φέξης, 1912.
• Πρωτοχρονιάτικα διηγήματα. Αθήνα, Δίκαιος, 1912.
• Τα Χριστούγεννα του τεμπέλη και εννέα άλλα διηγήματα. Αθήνα, Φέξης, 1912.
• Τα ρόδινα ακρογιάλια και Χρήστος Μηλιώνης. Αθήνα, Φέξης, 1913.
• Η Χολεριασμένη και δεκαπέντε άλλα διηγήματα. Αθήνα, Φέξης, 1914.
• Ο πεντάρφανος και άλλα εφτά διηγήματα. Αθήνα, Ελευθερουδάκης, 1925.
• Νεκρός ταξιδιώτης και άλλα (τρία) διηγήματα. Αθήνα, Ελευθερουδάκης, 1930.
ΙΙΙ.Μεταφράσεις
• Αλφόνσου Δωδέ, Ταρταρίνος ο εκ Ταρασκόνης· Μετάφρασις Αλ.Παπαδιαμάντη. Αθήνα, τυπ. Ακροπόλεως, 1894.
• Μπλαίκη Ουίλλιαμ, Γερά σώματα· Διά τα αγόρια και κορίτσια μας. Αθήνα, τυπ.Ακροπόλεως, 1894.
• Ιουλίου Χώθορν, Ο Αμερικανός Μοντεχρίστος· Μετάφρασις Αλ.Παπαδιαμάντη. Αθήνα, τυπ.Ακροπόλεως, 1894.
• Θ.Δοστογιέφσκι, Το Έγκλημα και η Τιμωρία·Μετάφρασις Αλεξ.Παπαδιαμάντη – Πρόλογος Εμμ. Ροΐδη. Αθήνα, Ιδεόγραμμα, 1992.
• Μάρκου Τουαίν, Ενός εκατομμυρίου λιρών χαρτονόμισμα και άλλα αφηγήματα των Ερ.Στάνλεϋ - Ουίλ Στεδ - Π.Ριζάλ - Κ.Ντάτον - Καρ. Όλλανδ. Αθήνα, Λήθη, 1993.
• Μπρετ Χαρτ. Αργοναυτικαί διηγήσεις· Φιλολογική Επιμέλεια Ν.Δ.Τριανταφυλλόπουλου – Λ.Τριανταφυλλοπούλου . Αθήνα, Λήθη, 1993.
• Αλφρέδου Κλαρκ, Η εύρεσις της γυναικός του Λωτ· Μετ.Αλεξ. Παπαδιαμάντη· Επιμέλεια Ν.Δ.Τριανταφυλλόπουλος – Λαμπρινή Ν.Τριανταφυλλοπούλου. Αθήνα, Αρμός, 1996.
• Τζέρομ Κ.Τζέρομ, Η Νέα Ουτοπία και άλλα ευθυμογραφήματα· Μετάφρασις Αλεξ. Παπαδιαμάντη· Επιμέλεια Ν.Δ.Τριανταφυλλόπουλος – Λαμπρινή Ν.Τριανταφυλλοπούλου. Αθήνα, Αρμός, 1996.
V.Συγκεντρωτικές εκδόσεις
• Τα Άπαντα του Αλεξάνδρου Παπαδιαμάντη Α΄-Ε΄ (επιμ.Γ.Βαλέτα). Αθήνα, Βίβλος, 1954.
• Αλεξάνδρος Παπαδιαμάντης. Άπαντα 1-5. Αθήνα, Δόμος, 1981-1988.
• Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, Αλληλογραφία · φιλ. επιμέλεια Ν.Δ.Τριανταφυλλόπουλος. Αθήνα, Δόμος, 1992.
• [Το λάβαρον]• ανέκδοτες παπαδιαμαντικές σελίδες από το αρχείο Αποστόλου Γ. Παπαδιαμάντη. Έκδοση κειμένων, σχόλια και περιγραφή του Αρχείου Φώτης Δημητρακόπουλος. Αθήνα, Καστανιώτης, 1989.
  

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου