Πασκάλ Μπρυκνέρ: «Στην επόμενη ζωή θέλω να επιστρέψω ως γυναίκα»

Μιχαλοπούλου Αμάντα 

• O γάλλος φιλόσοφος και συγγραφέας μιλάει για τον μιμητισμό του έρωτα και την ουτοπία της αέναης σεξουαλικότητας

ΤΟ ΒΗΜΑ:  26/08/2013

 Οταν ήμασταν φοιτητές, τα «Μαύρα φεγγάρια του έρωτα» ήταν η ερωτική μας βίβλος. Αντί για τις πενήντα αποχρώσεις του γκρι, είχαμε τις πενήντα αποχρώσεις της σημειολογίας. Ο Πασκάλ Μπρυκνέρ ήταν ο θεός μας: μιλούσε για τον έρωτα τρυφερά –«γαλλικά» – και ταυτόχρονα πολύ τολμηρά. Απευθυνόταν σε «συναισθηματικούς ηδονιστές» (δικός του ο όρος), το σώμα ήταν για αυτόν «αφομοιωμένος υλισμός». Ηταν σαν να διάβαζες Ράιχ και Τζον Νταν μαζί.

Ομως ο καιρός πέρασε, ο Μπρυκνέρ μεγάλωσε – μαζί του κι εμείς. Στο τελευταίο του βιβλίο «Το παράδοξο του έρωτα» (σε μετάφραση Σώτης Τριανταφύλλου, εκδ. Πατάκη), ο συγγραφέας των ακραίων ερωτικών πειραμάτων επανέρχεται με ένα δοκίμιο για τον έρωτα επιχειρώντας να αποδομήσει τον ερωτικό μύθο και να συμφιλιώσει αρχαϊκούς και μοντέρνους, συμπλεγματικούς και απελευθερωμένους. Για να το πετύχει αυτό επιστρατεύει τη λογοτεχνία, τη φεουδαρχία, τη δημοκρατία, τον φεμινισμό. Επίσης, το μοιρολόι των μοναχικών και των χωρισμένων, τη ρητορική της λίμπιντο και της οικογένειας, αλλά και του μεγάλου έρωτα. Μιλάει για την απόλαυση που «από ύποπτη έγινε υποχρεωτική», για την τρομοκρατία του οργασμού και της πορνογραφίας, και καταλήγει στη μετριοπάθεια της ωριμότητας: «Το ζευγάρι που διαρκεί είναι παραδόξως αυτό που αποδέχεται τη θνητότητά του και που ζει σαν σκυταλοδρομία μια περιπέτεια που το υπερβαίνει».

Πολ Οστερ: «Οι Αμερικανοί απεχθάνονται τον Ομπάμα επειδή είναι μαύρος»

Αστραπέλλου Μαριλένα  

• Ενας από τους σημαντικότερους συγγραφείς του κόσμου, μιλάει για το λάθος της λιτότητας, τον ρατσισμό στον Μπαράκ Ομπάμα και την ποίηση του κινηματογράφου

http://www.tovima.gr/vimagazino/interviews/article/?aid=535964

 

«Η λέξη “αόρατος” είναι συνώνυμη της λέξης “αμφίσημος”». Ο Πολ Οστερ, με βαθιά φωνή και σε αποφασιστικό τόνο, μιλάει για την πλοκή του βιβλίου του που πρόκειται να κυκλοφορήσει σύντομα στα ελληνικά. Ομως, τι περίεργο, την ίδια στιγμή περιγράφει εύστοχα και τη συνθήκη της συνομιλίας μας: Την άυλη παρουσία-απουσία – ας όψεται η μεταξύ μας απόσταση – ενός συγγραφέα ο οποίος είναι γνωστός για την αινιγματική ιδιοσυγκρασία των βιβλίων του.
 

Καθ’ όλη τη διάρκεια της συνέντευξης η πρώτη παράμετρος θα παραμείνει αναπόφευκτα αμετάβλητη. Η δεύτερη, όμως, θα μπει στην άκρη, καθώς ο 66χρονος συγγραφέας είναι τελικά ένας τύπος που, όταν εκφράζει μια άποψη, αυτή δεν επιδέχεται πολλές ερμηνείες.

Αλις Μονρό. Ιστορίες σαν μινιατούρες μυθιστορημάτων

Κουζέλη Λαμπρινή, Μπέκος Γρηγόρης

• «Στα δεκατέσσερά μου ήξερα ότι ήθελα να γίνω συγγραφέας, αλλά εκείνη την εποχή σε ποιον να το έλεγα;» έχει πει σε συνέντευξή της η Αλις Μονρό

ΤΟ ΒΗΜΑ:  13/10/2013

«Η Μονρό ανήκει σ’ εκείνη τη χούφτα συγγραφέων τους οποίους έχω στο νου μου όταν λέω πως η πεζογραφία είναι η θρησκεία μου» λέει για την καναδή νομπελίστρια ο αμερικανός πεζογράφος Τζόναθαν Φράνζεν

Βιβλία της Αλις Μονρό στα ελληνικά:

Αλις Μονρό
Μ’ αγαπάει, δεν μ’ αγαπάει
Μετάφραση Σοφία Σκουλικάρη.
Εκδόσεις Μεταίχμιο, 2003,
σελ. 443, τιμή 20,39 ευρώ

Αλις Μονρό
Πάρα πολλή ευτυχία
Μετάφραση Σοφία Σκουλικάρη.
Εκδόσεις Μεταίχμιο, 2010,
σελ. 393, τιμή 18,88 ευρώ



«Σάστισα εντελώς όταν η κόρη μου με ξύπνησε με την είδηση του Νομπέλ» δήλωσε η καναδή συγγραφέας στο CBC Radio Canada. «Είστε η δέκατη τρίτη γυναίκα που τιμάται με το Νομπέλ Λογοτεχνίας» της είπε ο δημοσιογράφος. «Είναι δυνατόν να είμαστε μόνο δεκατρείς; Είναι τρομερό αυτό που λέτε» ακούστηκε κατάπληκτη η 82χρονη Μονρό, της οποίας τα διηγήματα, οι αποκαλούμενες «μινιατούρες μυθιστορημάτων», είναι ένα μωσαϊκό από ιστορίες γυναικών. «Χαίρομαι που κέρδισα το βραβείο, χαίρομαι που κερδίσαμε οι γυναίκες!» κατέληξε η συγγραφέας και ευχήθηκε το βραβείο «να στρέψει περισσότερο την προσοχή του κόσμου στη λογοτεχνία που γράφεται στον Καναδά».

Κυριάκος Μαργαρίτης. Στην κόψη του ξυραφιού της κρίσης

Χατζηβασιλείου Βαγγέλης 

• Πώς το μυθιστόρημα μπορεί να μιλήσει για τη σύγχρονη οικονομική και κοινωνική κατάσταση χωρίς να υποβιβαστεί σε λαχανιασμένο σχόλιο της επικαιρότητας

ΤΟ ΒΗΜΑ:  13/10/2013

Μυθιστορηματική παραπομπή (στον Καζαντζάκη) σε πανό αθηναϊκής διαδήλωσης

Κυριάκος Μαργαρίτης
Οταν θα βγαίνουν τα λιοντάρια, φίλησέ με
Εκδόσεις Ψυχογιός, 2013,
σελ. 402, τιμή 16,60  ευρώ

Η κρίση, το έχω γράψει πολλές φορές, αποτελεί ένα εξαιρετικά δύσκολο στοίχημα για τη λογοτεχνία, ιδίως από την ώρα που δεν υπάρχει ορατή διέξοδος και τα πάντα παραμένουν εγκλωβισμένα στη ρευστότητα της συγκυρίας της. Ομηρος αυτής της ρευστότητας, ο συγγραφέας αντιμετωπίζει ανά πάσα στιγμή τον κίνδυνο να παγιδευτεί στη μέση του πουθενά: άλλοτε γιατί επιδιώκει την ειδησεογραφική πληρότητα του ρεπορτάζ, άλλοτε επειδή πέφτει στην ξηρότητα του χρονικού και άλλοτε (το χειρότερο) γιατί σπεύδει να καταγγείλει τα αλλεπάλληλα κοινωνικοπολιτικά μας παθήματα. Είναι όμως κάθε προσπάθεια προσέγγισης της κρίσης καταδικασμένη στην αποτυχία; Οχι κατ' ανάγκην. Οπως έχει δείξει η εμπειρία των τελευταίων ετών, πολλοί πεζογράφοι έχουν βρει έναν τρόπο να μιλήσουν για την κρίση χωρίς να υποβιβάσουν το γράψιμό τους σε λαχανιασμένο σχόλιο της επικαιρότητας. Μια λύση προς αυτή την κατεύθυνση είναι να αποφύγει κανείς τους μεγάλους όγκους και το πανεποπτικό σκηνικό, που σπεύδουν να συναθροίσουν το σύμπαν (από τις περικοπές των μισθών, τις απολύσεις, την ανεργία και τους αστέγους μέχρι τις μαζικές κινητοποιήσεις και την αναθέρμανση της μετανάστευσης), εστιάζοντας την προσοχή του σε κάποιες πολύ καθοριστικές λεπτομέρειες.

Βασίλι Γκρόσμαν. Ο «κόκκινος Τολστόι»

Βιστωνίτης Αναστάσης 

• Το κορυφαίο βιβλίο του ρώσου συγγραφέα και δημοσιογράφου Βασίλι Γκρόσμαν, πανόραμα και αμείλικτη κριτική της σοβιετικής κοινωνίας και του πολιτικού συστήματος στα χρόνια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, κυκλοφορεί στα ελληνικά είκοσι τρία χρόνια μετά την πρώτη του έκδοση στη Δύση

ΤΟ ΒΗΜΑ:  13/10/2013

Ο Βασίλι Γκρόσμαν στο Σβέριν της Γερμανίας με τον Κόκκινο Στρατό το 1945

 

Βασίλι Γκρόσμαν
Ζωή και πεπρωμένο
Μετάφραση Γιώργος Μπλάνας.
Εκδόσεις Γκοβόστη, 2013,
σελ. 900 (θα κυκλοφορήσει προσεχώς)

Η κοινοτοπία λέει πως κανένα μυθιστόρημα, ακόμη και αν είναι καλογραμμένο, δεν μπορεί να θεωρηθεί σημαντικό μόνο από το περιεχόμενό του. Αυτό ισχύει και για το αριστούργημα του Βασίλι Γκρόσμαν Ζωή και πεπρωμένο που θα κυκλοφορήσει σύντομα και στα ελληνικά. Εχει όμως μεγάλη σημασία το γεγονός ότι ένα έργο που ολοκληρώθηκε πριν από μισό περίπου αιώνα εκδόθηκε πρώτα στη Δύση πριν από τρεις και πλέον δεκαετίες και στη χώρα του το 1989. Και αν ο συγγραφέας του δεν είχε προνοήσει να εμπιστευθεί δύο αντίγραφά του σε φίλους του, εκ των οποίων ο ένας, ο Αντρέι Ζαχάροφ, το μετέγραψε σε μικροφίλμ και το έστειλε στη Δύση, το βιβλίο θα ήταν σαν να μην είχε υπάρξει. Ο Γκρόσμαν το ολοκλήρωσε το 1960 και το έδωσε να δημοσιευθεί στο περιοδικό «Ζνάμια» της Μόσχας. Οι υπεύθυνοι τρομοκρατημένοι το έστειλαν στις Αρχές. Ο Μιχαήλ Σουσλόφ, μέλος του Πολιτικού Γραφείου του ΚΚΣΕ και υπεύθυνος για τα ιδεολογικά θέματα, ειδοποίησε τον συγγραφέα ότι το βιβλίο του δεν επρόκειτο να εκδοθεί ούτε έπειτα από διακόσια χρόνια. «Γιατί να προσθέσουμε το βιβλίο σου στις ατομικές βόμβες των εχθρών μας;» του είπε.

Mario Vitti. Ενας νεοελληνιστής από την Ιστανμπούλ

Κουζέλη Λαμπρινή 

• Η ευδαιμονική ζωή στην Κωνσταντινούπολη, η προσγείωση στην ταλαιπωρημένη μεταπολεμική Ιταλία και η διαμόρφωση της κριτικής συνείδησης του διακεκριμένου ιστορικού της νεοελληνικής λογοτεχνίας Μάριο Βίτι

ΤΟ ΒΗΜΑ:  13/10/2013

Η γλαφυρή και πνευματώδης αυτοβιογραφική αφήγηση του Μάριο Βίτι αναπαριστά την ατμόσφαιρα στην Κωνσταντινούπολη του πρώτου μισού του 20ού αιώνα

Mario Vitti
Η πόλη όπου γεννήθηκα.
Ιστανμπούλ 1926-1946
Mετάφραση Λένα Καλλέργη.
Εκδόσεις Γαβριηλίδης, 2013,
σελ. 205, τιμή 10,65 ευρώ

Είναι πιθανόν ο Μάριο Βίτι να μη γινόταν ποτέ ο ακαταπόνητος ερευνητής, εκδότης, μελετητής και ιστορικός της νεοελληνικής λογοτεχνίας που γνωρίζουμε αν δεν έφευγε από την Κωνσταντινούπολη όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε. Οταν αποφοιτώντας από το σχολείο ο πατέρας του τού παρουσίασε δύο επιλογές - σπουδές Νομικής στη Ρώμη τώρα ή στην Αμερική δύο χρόνια αργότερα -, εκείνος προτίμησε τη Ρώμη: «Μου φαινόταν αδύνατον να αντέξω άλλα δύο χρόνια στην Πόλη. Καλύτερα να έφευγα αμέσως. Αυτή ήταν η επιλογή μου. Ηταν η πρώτη φορά που έκανα μια πραγματική επιλογή» γράφει στο αυτοβιογραφικό βιβλίο του Η πόλη όπου γεννήθηκα. Ιστανμπούλ 1926-1946 (εκδόσεις Γαβριηλίδης, 2013). Κυριευμένος από λαχτάρα για τα λογοτεχνικά πράγματα, ένιωθε περιορισμένος και σχετικά απομονωμένος στο περιβάλλον του χρηματιστή πατέρα του όπου δεν μπορούσε να κουβεντιάσει για όσα τον ενδιέφεραν με κανέναν εκτός από τους δασκάλους του. Τον Οκτώβριο του 1946 μπαρκάρει στο «Adriatica» με προορισμό την Ιταλία για να σπουδάσει - όπως και έκανε - στη Νομική. Εκεί θα γνωριστεί με τον καβαφιστή Φίλιπο Μαρία Ποντάνι (1913-1983), που το φθινόπωρο του 1947 θα σπείρει στη διάνοια του νεαρού Μάριο το πάθος για τη νεοελληνική λογοτεχνία, που επρόκειτο να γίνει «ο λόγος της ύπαρξής» του.

Το Γέιλ υποκλίνεται στην Κική Δημουλά

Σιώτης Ντίνος 

• Στην υποθετική ερώτηση του αμερικανού αναγνώστη ποίησης «τι άλλο σημαντικό υπάρχει στη σύγχρονη ελληνική ποίηση εκτός από Καβάφη, Σεφέρη, Ρίτσο και Ελύτη;» η σειρά του αμερικανικού πανεπιστημίου απαντά: «Υπάρχει η ποιήτρια του “Ερέβους” και των “Ευρέτρων”»

ΤΟ ΒΗΜΑ:  13/10/2013

Η Κική Δημουλά, σε στιγμή δημόσιας ανάγνωσης

 

Kiki Dimoula
The Brazen Plagiarist, Selected Poems
Μετάφραση Cecile Inglessis-Margellos, Rika Lesser.
Εκδόσεις Υale University Press, 2013,
σελ. 309, τιμή 26,17 δολάρια ΗΠΑ

Η δίγλωσση (ελληνικά και αγγλικά) έκδοση του έργου της Κικής Δημουλά στην Αμερική από το Πανεπιστήμιο Γέιλ είναι ένα εκδοτικό γεγονός εξαιρετικής σημασίας, μια και δίνει την ευκαιρία στον αγγλόφωνο ανά την υφήλιο κόσμο να ανακαλύψει και να γνωρίσει τη σημαντικότερη εν ζωή ελληνίδα ποιήτρια, η ποίηση της οποίας είναι μια παλινδρομική ανάταση, φορτισμένη με καθηλωτικό χιούμορ, ειρωνεία και υπαινιγμούς. Η έκδοση αυτή συνιστά και ένα επεισόδιο εξωστρεφούς πολιτισμικής διπλωματίας: στην υποθετική ερώτηση του αμερικανού αναγνώστη ποίησης «Από Ελλάδα τι άλλο σημαντικό υπάρχει στη σύγχρονη ποίηση εκτός από Καβάφη, Σεφέρη, Ρίτσο και Ελύτη;» η σειρά Yale Margellos απαντά: «Υπάρχει η Κική Δημουλά». Ενώ όμως είναι ελληνική ποίηση, στην πραγματικότητα πρόκειται για ποίηση συμπαντική, όχι επειδή δημιουργεί το δικό της σύμπαν αλλά διότι κινείται σε συμπαντική τροχιά.

Αλις Μονρό: Η μαστόρισσα του διηγήματος

Βιστωνίτης Αναστάσης 

Νομπέλ Λογοτεχνίας

Την αποκαλούν «ο θηλυκός Τσέχοφ της εποχής μας». Η 82χρονη Καναδή είναι η 13η γυναίκα που τιμάται με την ύψιστη διάκριση στη λογοτεχνία και όλοι συμφωνούν ότι της άξιζε

ΤΟ ΒΗΜΑ:  13/10/2013

Αν οι σπουδαιότεροι διηγηματογράφοι του 19ου αιώνα ήταν Ευρωπαίοι (κλασικά παραδείγματα ο Μοπασάν και - κατ' εξοχήν - ο Τσέχοφ), η τέχνη του διηγήματος στον 20ό αιώνα και ιδίως μεταπολεμικά άνθησε στον Νέο Κόσμο. Η Αλις Μονρό από το Οντάριο του Καναδά είναι η σημαντικότερη εκπρόσωπος σήμερα αυτής της μεγάλης βορειοαμερικανικής παράδοσης. Η βράβευσή της πριν από τρεις ημέρες με το Νομπέλ Λογοτεχνίας το επιβεβαιώνει.

Πρότυπο της Μονρό υπήρξε ο Τσέχοφ, αλλά διόλου μικρή δεν είναι η επίδραση στο έργο της κορυφαίων διηγηματογράφων του αμερικανικού Νότου, όπως η Φλάνερι Ο' Κόνορ, ο Γουίλιαμ Φόκνερ και η Γιουντόρα Γουέλτι. Στα διηγήματά της πρωταγωνιστούν καθημερινοί άνθρωποι και κυρίως γυναίκες. Η ατμόσφαιρα που δημιουργεί είναι διαβρωτική, όπως και στον Τσέχοφ, και τα μικρά δράματα που περιγράφει υπερβαίνουν το πλαίσιο της τοπικής κοινωνίας όπου κινούνται οι χαρακτήρες της.